Nad morzem

Stężyca wieś Kaszubska

18 July 2013r.

Stężyca Duża wieś kaszubska nad jeziorami Stężyckim i Raduńskim Górnym w terenie Kaszubskim PK na szlaku wodnym Kółko Raduńskie. Obecnie wieś letniskowa z 2 kąpieliskami. Barokowy Kościół Św. Katarzyny Aleksandryjskiej z 1706 r., jeden z piękniejszych na Pomorzu. Stogi Wieś między Malborkiem i Tczewem na Wielkich Żutaw Malborskich. Jest tu największy w Polsce, zadbany cmentarz pomennonicki z XVII w., czynny do 1941 r. Po II wojnie światowej miały tu miejsce pojedyncze pochówki. Cmentarz (pow. 2,6 ha), zadrzewiony lipami, zachowało się 260 obramowań grobów ze nego z opuszczoną głową i bez broni, upamiętnia jeńców radzieckich wykorzystywanych do prac polowych i drogowych w majątku von Grassów w latach 1941 -1944. Steblewo Dodatkową atrakcją są tematyczne festyny archeologiczno-historyczne. Soszyca Mata wieś kaszubska nad Słupią na Pojezierzu Bytowskim, na krańcu PK Dolina Słupi. Elektrownia wodna na Słupi w pobliżu Jez. Jasień. Jest tu jedna z 4 elektrowni wodnych na Słupi i jedna z najstarszych na świecie funkcjonujących elektrowni wodnych zbudowana w 1896 r. - Elektrownia Wodna Struga na Słupi. Jest to elektrownia przepływowa wykorzystująca spadek wody z wys. 14 m, płynącej kanałem dl. 1 700 m. Zachowało się pierwotne wyposażenie, unikalne 2 żarówki z włóknami węglowymi sprzed 1900 r. i urządzenia prądotwórcze z pocz. XX w. (turbina Francisa, wzbudnica, generator). Obiekt można zwiedzać. Stalewo logicznej Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego. Na wzniesieniu (80 m n.p.m.) wśród ląk i pól stoi zespół dworsko-parkowy, dwór w stylu toskańskim z XIX w., park z sadzawkami oraz pawilon noclegowy z lat 80. XX w. Stare Polaszki sztucznego kamienia, 90 nagrobków menno-nickich (stelle, 1 cippus), kilka współczesnych granitowych nagrobków. Są tu też stelle sprowadzone z cmentarzy w Lasowicach Wielkich i Małych. Planowane jest założenie mennonic-kiego lapidarium. Na Kościele Św. Wincentego APaulo widnieje tablica upamiętniająca współpracę mennonitów z całego świata na rzecz renowacji cmentarza. rybaków i ludności kaszubskiej, 29 czerwca (Piotr i Paweł są patronami rybaków) odbywa się oryginalna pielgrzymka łodziami z Mierzei Helskiej. W kościele jest obraz z 1864 r. przedstawiający Zatokę Pucką i kościoły w Helu, Pucku i Swarzewie. Pod nim opis legendarnych zdarzeń związanych z Madonną. W miejscu do którego wg legendy dopłynęła figurka MB stoi cylindryczna kapliczka zbudowana przez rybaków w 1775 r., w niej kopia figurki i tablica z opisem jej historii. Odbywające się tu odpusty (16 lipca, 8 września) uznane są za najważniejsze na Kaszubach. Wieś nad Motławą na Żuławach Gdańskich. Gotycki Kościół Św. Anny z XIV w., spłonął w 1945 r., odbudowany. Obok kościoła na żelaznej konstrukcji wisi barokowy dzwon z XVIII w. z kościoła w Trutnowach. Obok plebania z XVIII w, zachowało się wiele barokowych detali (klatka schodowa, stolarka drzwiowa z okuciami i zawiasami). Strzelinko Dolina Charlotty to uroczy kompleks rekreacyjny ze stylizowanym na zabytkowy, hotelem z czerwonej cegły, ryglowym Pensjonatem Żelazna Podkowa i domkiem dla rybaków Ry-baczówka. Otacza go duży teren rekreacyjny (pow. 80 ha) częściowo porośnięty lasem bukowym, z fragmentem rzeki Słupi i sztucznymi zbiornikami wodnymi. Są tu konie, bryczki oraz miejsca do wędkowania. Odbywają się tu imprezy plenerowe. Swołowo Wieś między Ustką i Słupskiem, stolica Krainy w Kratę, gdzie w wiejskim krajobrazie dominuje budownictwo szachulcowe. Jest to najlepiej zachowana zabytkowa, chłopska wieś pomorska, należąca do najwcześniejszych osad w okolicy Słupska. Osada na planie owalnicy w układzie z XIII w. Gotycki, ceglany Kościół Wniebowzięcia NMP z XV w. wzniesiony przez oo. Joannitów, kamienny fundament, dach 2-spadowy, wieża z 4-bocznym hełmem. We wnętrzu empory i drewniany prospekt z XIV w. Zabytkowa zagroda Albrechtów, bogatej rodziny chłopskiej - Filia Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, budynki ryglowe z 1838 r. Gospodarstwo agroturystyczne Kozia Zagroda prowadzi zielone lekcje 0kozach, żyje tu stado 60 kóz rasy saneńskiej, tradycyjną metodą produkowane są twarogi 1sery kozie. Sulęczyno Wieś kaszubska na Pojezierzu Kaszubskim, nad rzeką Słupią i Jez. Węgorzyno. Tu od 1996 r. odbywa się doroczny lipcowy festiwal plenerowy Jazz w Lesie. Neogotycki Kościół Świętej Trójcy z 1874 r. We wnętrzu 3 barokowe ołtarze z pierwszego, drewnianego kościoła fundacji Reinholda Heidensteina z XVII w. W bocznym ołtarzu Ukrzyżowanie obraz z XVII w. Zespół pałacowo-parkowy Heidenste-inów i Łaszewskich z XVIII w., boczne skrzydła powstało po I wojnie światowej, obecnie Hotel Leśny Dwór. Nad Jez. Węgorzyno stary Park za Leśnym Dworem, rosną tu: klon pospolity, lipa drobnolista, kasztanowiec zwyczajny, olsza czarna, karagana syberyjska, jesion wyniosły. We wsi liczne domy z XIX/XX w., na skraju wsi wśród wysokich drzew jest opuszczony cmentarz ewangelicki (nagrobki z XIX w.). Studzienice Duża wieś w okolicy Bytowa na Pojezierzu Bytowskim, nad Jez. Kłączno. W pobliżu leśniczówki Zielony Dwór jest potężny głaz narzutowy Pod Zielonym Dworem (obwód 15 m, wys. 3,6 m). Neogotycki Kościół Świętej Trójcy to dawna kaplica ewangelicka z 1890 r. Suchacz Wieś między Elblągiem i Tolkmickiem, nad Zalewem Wiślanym, na terenie PK Wysoczyzny Elbląskiej, na trasie Kolei Nadzalewowej. Na wodach zalewu miała miejsce bitwa morska stoczona w czasie wojny trzynastoletniej w 1463 r. Starły się ze sobą floty Zakonu Krzyżackiego (44 okręty) i połączonych sił morskich Elbląga i Gdańska (30 okrętów). Krzyżacy stracili 43 okręty. Zwycięstwo nad zakonem upamiętnia znajdujący się we wsi głaz. Hotel Zameczek nad Zatoką z pocz. XX w. otoczony ogrodem, obecnie szkoła, zespół budynków i urządzeń cegielni z 1900 r. Szaleniec Wieś w okolicy Malborka na Żuławach Elbląskich. Tu w XVI w. osiedlili się koloniści holenderscy - mennonici. Zachował się pomen-nonicki cmentarz z XVIII/XIX w., użytkowany do 1945 r. (13 steli z piaskowca, 26 obramień grobów) i dom podcieniowy z 1791 r.